Đến nay, lĩnh vực phẫu thuật cột sống (PTCS) của Bệnh viện (BV) Việt Đức đã phát triển mạnh mẽ với việc ứng dụng hàng loạt kỹ thuật hiện đại nhất thế giới vào điều trị các ca bệnh liên quan đến cột sống, thoát vị đĩa đệm thành công cho cho hàng nghìn bệnh nhân. Để có được kết quả ấn tượng đó, công lao đầu tiên và lớn nhất phải kể đến chính là PGS.TS Nguyễn Văn Thạch, Chủ tịch Hội Chấn thương chỉnh hình Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội Chấn thương chỉnh hình Đông Nam Á, nguyên Phó Giám đốc BV Việt Đức, một người con ưu tú của Hưng Yên.
 |
| PGS.TS Nguyễn Văn Thạch thăm khám cho bệnh nhân sau phẫu thuật nội soi thoát vị đĩa đệm |
Ông tâm sự, con đường đến với ngành y của mình như duyên trời định. Sinh năm 1954 ở xã Minh Tiến (Phù Cừ), ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, chàng trai Nguyễn Văn Thạch liên tục là học sinh giỏi toàn khóa. Năm 1971, thi đỗ vào Trường Đại học Bách khoa nhưng ông Thạch xung phong lên đường nhập ngũ. Sau khi xuất ngũ, ông thi và đỗ Trường Đại học Y Thái Bình với số điểm cao. Liên tục là sinh viên giỏi, ông được cử lên học tại Đại học Y Hà Nội. Năm 1982, ông chính thức về làm ở Khoa Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Việt Đức.
Năm 1988, ông cùng với nhiều bác sĩ khác được Nhà nước cử đi đào tạo tiến sỹ ở nước Cộng hòa Dân chủ Đức về lĩnh vực y tế. Tại đây, ông may mắn gặp được những chuyên gia hàng đầu nước Đức về lĩnh vực PTCS và đã định hướng, giúp đỡ, truyền nghề cho ông. Thấy đây là lĩnh vực hoàn toàn mới mẻ ở Việt Nam, bác sĩ Thạch chủ động xin học về PTCS nhiều hơn và đã thu nhận được nhiều kinh nghiệm quý báu. Lời dặn dò hài hước của người thầy trước khi ông về nước: “Sau này, ông về Việt Nam mổ, đừng để bệnh nhân đến khám lại sau mổ nói với mình rằng, giá mà tôi đau như lúc chưa mổ thì tốt” đã luôn nhắc nhở ông phải nghiêm túc học tập không để sai sót khi chữa trị cho bệnh nhân.
Trong câu chuyện của mình, PGS.TS Nguyễn Văn Thạch luôn nhắc đến cố GS. Tôn Thất Bách với lòng kính trọng như một người anh, người thầy lớn. Bởi như lời ông kể, sau thời gian học tập ở nước ngoài, năm 1997 ông về nước và vẫn chủ yếu làm chấn thương chỉnh hình, nhưng ông luôn trăn trở về lĩnh vực PTCS. Thấy ông tâm huyết với PTCS nên năm 2003, GS. Tôn Thất Bách lúc đó là Giám đốc Bệnh viện Việt Đức trò chuyện với ông về lĩnh vực này và quyết định thành lập đơn vị PTCS.
Bắt đầu từ năm 2004, với cương vị Phó giám đốc BV, PGS.TS Nguyễn Văn Thạch đã đưa phẫu thuật chấn thương cột sống vào mổ cấp cứu và ông là bác sĩ chính trong mọi kịp mổ. Năm 2007, Khoa PTCS, BV Việt Đức chính thức được thành lập. Cũng trong năm đó, ông và các đồng nghiệp đã ứng dụng thành công công nghệ điều trị thoát vị đĩa đệm bằng sóng cao tần, kỹ thuật mổ nội soi thoát vị đĩa đệm, cột sống lưng, cột sống cổ và hầu hết các loại phẫu thuật bệnh lý cột sống cũng như bệnh lý đĩa đệm đều được triển khai bằng biện pháp ít xâm lấn.
Một trong những kỹ thuật nổi bật được PGS.TS. Nguyễn Văn Thạch mạnh dạn triển khai là ứng dụng robot trong PTCS từ năm 2012. Đây là kỹ thuật phẫu thuật ít xâm lấn, hạn chế được tỉ lệ bắt vít không chính xác có thể gây ra các tổn thương thần kinh. Từ đó nâng cao tính an toàn và hiệu quả, rút ngắn thời gian phẫu thuật và thời gian nằm viện cho bệnh nhân.
Với việc ứng dụng thành công robot trong PTCS, PGS.TS. Nguyễn Văn Thạch đã đưa công nghệ PTCS của Việt Nam tiệm cận rất gần với công nghệ PTCS tiên tiến nhất trên thế giới hiện nay. Việt Nam cũng là nước đầu tiên ở Đông Nam Á, nước thứ 2 ở châu Á ứng dụng robot trong PTCS (chỉ sau Nhật Bản); phẫu thuật nội soi dẫn đầu ở châu Á về năm triển khai và số ca mổ, đưa Việt Nam trở thành một trong 60 trung tâm PTCS trên thế giới.
Điều đặc biệt là, mặc dù ứng dụng những công nghệ PTCS hiện đại trên thế giới vào điều trị cho bệnh nhân nhưng chi phí cho mỗi ca PTCS ở Việt Nam hiện đang thấp nhất thế giới giúp cho nhiều bệnh nhân ở Việt Nam có cơ hội chữa bệnh với chi phí hợp lý.
Từ khi triển khai các công nghệ tiên tiến trong PTCS, mỗi năm Khoa PTCS, BV Việt Đức đón nhận hàng trăm nghìn bệnh nhân trong và ngoài nước đến khám, chữa bệnh, trong đó có từ 5.000 – 7.000 ca phẫu thuật. Mỗi ngày, PGS.TS Nguyễn Văn Thạch thường trực tiếp phẫu thuật từ 4 – 6 ca. Ngoài thời gian làm việc ở bệnh viện, ông còn tham gia giảng dạy ở Khoa sau Đại học của Đại học Y Hà Nội. Nói về vấn đề đào tạo nguồn nhân lực, ông quan niệm rằng, một bác sĩ giỏi, trong một lần cũng chỉ chữa được cho một người bệnh, còn đào tạo được 5 hay 10 bác sĩ thì cùng lúc sẽ có thêm 5 - 10 người bệnh được chữa khỏi bệnh. Chính vì thế, PGS.TS Nguyễn Văn Thạch đã đào tạo được nhiều thế hệ bác sĩ trẻ trưởng thành, góp phần đưa Khoa PTCS của BV Việt Đức trở thành trung tâm PTCS hàng đầu của Việt Nam.
Với những đóng góp lớn cho ngành y, PGS.TS Nguyễn Văn Thạch vinh dự được Nhà nước trao tặng nhiều danh hiệu và phần thưởng cao quý như: Thầy thuốc Nhân dân, Huân chương Lao động hạng Nhì, Danh hiệu “Đột phá vì cộng đồng” trong chương trình “Vinh quang Việt Nam” năm 2014. Ngoài ra, ông còn được tặng danh hiệu: “Trí thức tiêu biểu vì sự nghiệp phát triển Thủ đô và Trí thức quản lý tiêu biểu năm 2014”; “Nhà lãnh đạo có tâm, có tầm, có tài”; giải nhất “Nhân tài đất Việt”…